هدف از اذان گفتن چیست؟

اذان، این سروش غیبى و این نداى آسمانى، یک اعلان عمومى و معنوى جهت آمادگى براى نماز و انجام فریضه بزرگ الهى است.

اذان ارزش و جایگاه والایى در شریعت محمدى(ص) دارد.

اذان دعوت به سوى عبادت و بندگى خدا است و مؤذن با آهنگ رسا و روح بخش، امت اسلام را به نماز و مناجات فرا می‏خواند.

امام رضا(ع) در باره فلسفه و حکمت اذان مى‏فرماید:

1 - آن‏کس را که فراموش کار است، یاد آور باشد و آن‏کس را که غافل است متنبه سازد.

2 - فهماندن وقت نماز، براى کسیکه اشتغال دارد.(مشغول به کار است)

3 - دعوت مردم به پرستش خالق و ترغیب در آن است.

4 - اذان‏ گو، اقرار به توحید دارد و ایمان را آشکار مى‏سازد و اسلام را اعلان میکند و آن‏کس را که فراموش کرده یادآورى مى‏نماید.(من‏لایحضره‏الفقیه،ج 1،ص 299)

علاوه‏ بر مطالب بالا، در باره فلسفه اذان،می توان به موارد زیر هم اشاره کرد:

الف - اذان و اقامه، توجه و آمادگى براى نمازگزار است و در اثناى آن، زمینه و استعداد پیدا مى‏شود که انسان، با ادب بیشتر، خشوع فزون‏تر و عرفان عمیق‏تر در پیشگاه حضرت حق قرار گرفته و با معبود و محبوب حقیقى خویشتن سخن بگوید و دمساز گردد.

گل نغمه زیباى خدایى است اذان

پروانه باغ دلگشایى است اذان

محبوب تمام حق پرستان زمین

پیغام رسان روشنایى است اذان

ب - اذان موجب صفاى باطن و شادى و نشاط روح است. پیامبر(ص) هنگام فرا رسیدن وقت نماز، به بلال میفرمود: »اى بلال! اذان بگو و ما را با آن روح ببخش (ارحنا یا بلال)»

ج - زمانى که صداى نیکوى اذان، فضا را معطر می‏سازد و به نماز گزاران مژده میدهد که هنگام سخن گفتن با خدا فرا رسیده است.

پس آنان آماده نماز می‏شوند و به سوى مساجد و نمازخانه ها حرکت می‏کنند رسول خدا(ص)فرمود: «هرگاه مؤذن بگوید: الله اکبر»،خداوند میفرماید: اى امت محمد مهیاى نماز شوید و شغل دنیا را ترک کنید».(مناهج الشارعین، ص 180)

د - قبل از اسلام مسیحیان با ناقوس، یهودیان با دمیدن در بوق‏ها، آتش پرستان با روشن کردن آتش و مردم را به عبادت دعوت می‏کردند؛ ولى اسلام آمد و به جاى این‏ها اذان را انتخاب کرد که در آن مردم با کلمات خوب و دلنشینى به مسجدها فرا خوانده می‏شوند و از طرفى با شنیدن و گفتن نام خدا، پیامبر و... آماده نماز خواندن می ‏گردند.

ه)اذان آدمى را به یاد خدا می ‏اندازد و با بزرگى و عظمت او آشنا می‏سازد؛ با گفتن «الله اکبر» به بزرگى، جلالت شأن، عظمت و توانایى خدا اعتراف مى‏کنیم و با بیان «لا اله الا اله»، به یگانگى و بى شریکى او شهادت میدهیم.

اذان و اقامه

٩١٦ براى مرد و زن مستحب است پیش از نمازهاى یومیه اذان و اقامه بگویند، ولى پیش از نماز عید فطر و قربان مستحب است‏سه مرتبه بگویند:"الصلاة". و در نمازهاى واجب دیگر سه مرتبه الصلاة را به قصد رجاء بگوید.

٩١٧ مستحب است در روز اولى که بچه به دنیا مى‏آید یا پیش از آنکه بندنافش بیفتد، در گوش راست او اذان و در گوش چپش اقامه بگویند.

٩١٨ اذان هیجده جمله است: "الله اکبر" چهار مرتبه، "اشهد ان لا اله الا الله،اشهد ان محمدا رسول الله، حى على الصلاه، حى على الفلاح، حى على خیر العمل، الله اکبر، لا اله الا الله"، هر یک دو مرتبه. و اقامه هفده جمله است‏یعنى دو مرتبه"الله اکبر" از اول اذان، و یک مرتبه "لا اله الا الله" از آخر آن کم مى‏شود، و بعداز گفتن "حى على خیر العمل" باید دو مرتبه "قد قامت الصلاه" اضاضه نمود.

٩١٩ "اشهد ان علیا ولى الله" جزو اذان و اقامه نیست، ولى خوب است بعداز "اشهد ان محمدا رسول الله" به قصد قربت گفته شود.

ترجمه اذان و اقامه
"الله اکبر" یعنى خداى تعالى بزرگتر از آن است که او را وصف کنند."اشهد ان لا اله الا الله" یعنى شهادت مى‏دهم که غیر خدایى که یکتا و بى‏همتا است، خداى دیگرى سزاوار پرستش نیست. "اشهد ان محمدا رسول الله" یعنى شهادت مى‏دهم که حضرت محمد بن عبد الله صلى الله علیه و آله و سلم، پیغمبر و فرستاده خدا است. "اشهد ان علیا امیر المؤمنین ولى الله" یعنى شهادت مى‏دهم که حضرت على علیه الصلاة و السلام، امیر المؤمنین و ولى خدا بر همه خلق است. "حى على الصلاه"یعنى بشتاب براى نماز. "حى على الفلاح" یعنى بشتاب براى رستگارى. "حى على خیرالعمل" یعنى بشتاب براى بهترین کارها که نماز است. "قد قامت الصلاه" یعنى به تحقیق نماز برپا شد. "لا اله الا الله" یعنى خدایى سزاوار پرستش نیست مگر خدایى که یکتا و بى‏همتا است.

٩٢٠ بین جمله‏هاى اذان و اقامه باید خیلى فاصله نشود. و اگر بین آنها بیشتر از معمول فاصله بیندازد، باید دوباره آن را از سر بگیرد.

٩٢١ اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بیندازد، چنانچه غنا شود یعنى به طور آوازه خوانى که در مجالس لهو و بازیگرى معمول است اذان و اقامه را بگوید حرام است، و اگر غنا نشود مکروه مى‏باشد.

٩٢٢ در پنج نماز اذان ساقط مى‏شود : اول: نماز عصر روز جمعه. دوم:نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذى‏حجه است. سوم: نماز عشاى شب عید قربان براى کسى که در مشعر الحرام باشد. چهارم: نماز عصر و عشاى زن مستحاضه. پنجم:نماز عصر و عشاى کسى که نمى‏تواند از بیرون آمدن بول و غائط خوددارى کند. و در این پنج نماز در صورتى اذان ساقط مى‏شود که با نماز قبلى فاصله نشود، یا فاصله کمى بین آنها باشد، ولى فاصله شدن نافله و تعقیب ضرر ندارد.

برای مطالعه کامل به ادامه مطلب بروید .